Yerel Yönetimlerde Gençlik Politikalarının İncelenmesi ve Analizi: İstanbul Örneği

Kasım 2021

Giriş

Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) yayımladıkları çeşitli strateji belgeleri ve raporda gençlerin toplumsal yaşama çok boyutlu olarak katılımının sağlanmasının demokratik bir toplumun güvencesini sağlayacak temel unsurlardan biri olarak ele almaktadır. Bu doğrultuda, eğitim, konut, işsizlik, sağlık, güvenlik, eşitsizlik, yoksulluk gibi birçok sosyo-ekonomik sorunla doğrudan mücadele eden gençlerin siyasete ve sivil topluma katılım ve temsil, kurumlara duyulan güven gibi toplumsal yaşama dair birçok konuda geride kaldığı/bırakıldığı gözlemlenmektedir. Tüm bu sorunlar, gençlerin varolan potansiyelinin sadece bireysel değil toplumsal olarak da boşa harcanmasına ve akabinde çeşitli sosyo-ekonomik ve kültürel dışlanmayı beraberinde getiren bir iklim yaratmaktadır.

Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’de 15-24 yaş grubunda bulunan genç nüfus 2020 itibariyle neredeyse 13 Milyon kişiye ulaşmıştır. Bir başka deyişle, Türkiye’de gençler nüfusun yüzde 15,6’sını oluşturmaktadır. Bu noktada, yerel yönetimler kentlerde oluşan ekonomik, sosyal, kültürel, siyasi problemlerin çözümünde anahtar konuma sahip olmaları sebebiyle gençlerle ilgili politika ve uygulamaların odağı ve temel paydaşı olma konumunda yer almaktadır. Türkiye’de 2003 yılında yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile kamu mali yönetiminde köklü ve önemli değişiklikler yapılarak yerel düzeyde stratejik planlama anlayışı getirilmiştir ve yerel idarelerin stratejik planlarını hazırlamaları bir yükümlülük olarak tanımlanmıştır. Bu doğrultuda, yerel yönetimlerce beş senelik bir süreyi kapsayacak biçimde hazırlanan ve kamuoyu ile paylaşılan strateji belgelerinin, belediyelerin gençlere yönelik hizmet önceliklerinin gençlerin ihtiyaç ve taleplerine göre belirlenmesi, bunları uygulamaya geçirecek kaynağın öngörülmesi ve kaynakların etkin kullanımının sağlanması gibi konularda yerelden genele bir dönüşüm sağlaması beklenmektedir.

Tüm bu sebeplerden hareketle, “Yerel Yönetimlerde Gençlik Politikalarının İncelenmesi ve Analizi: İstanbul Örneği” başlıklı projemizde Momentum Gençlik Derneği olarak yerel yönetimlerde gençlerin i) kent yaşamında eğitim, konut, işsizlik, sağlık, güvenlik, eşitsizlik, yoksulluk gibi konularda ne gibi sorunlarla karşılaştıklarını tespit etmeyi; ii) yerel yönetimlerin bu sorunlarla başa çıkılması için geliştirdikleri politikaları ve bu doğrultuda atılan somut adımları söz konusu belediyelerin yayımladıkları ilgili strateji belgeleri, faaliyet raporları ve performans gösterge raporları üzerinden incelemeyi; iii) yerel yönetimlerde gençlik politikalarının izlenmesine dair bir platform/merkezin kurulmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir. Belirtilen hedefler doğrultusunda yukarıda konu edilen sorunlara dair yapılacak tespit ve analiz projenin kısa ve orta vadedeki hedeflerini oluştururken, söz konusu proje uzun vadede yerelden ulusal seviyede bilgi/veri/tecrübe aktarımını ve gençlere yönelik politikaların izlenmesini ve geliştirilmesini sağlayacak bir platform kurulmasına dair gerekli mekanizmayı oluşturmayı amaçlamaktadır.

BAĞCILAR

  1. İlçe Belediyesinin Tarihçesi

Topkapı Sarayı ve şehirdeki diğer çeşmelerden akan suların kaynağı olan Güneşli köyü, Osmanlı’nın son dönemlerinde İstanbul’un en büyük bucaklarından biri olan Mahmudiye ve üzüm bağları ile meşhur Bağcılar köylerinin birleşmesiyle oluşan Bağcılar ilçesi ilk olarak 1975 yılında Yeşilbağ ismiyle Belde Belediyesi statüsüne kavuşmuştur. 1980 Askeri darbesinde lağvedilen belde yeniden Bağcılar ismi ile anılır olmuştur. 1992 yılında ise yeniden tüzel kişiliğine kavuşarak “ilçe” olmuştur. Özellikle mübadele yıllarında Balkanlar’dan gelenlerin yoğun olarak yerleştiği bölge olan Bağcılar İlçesinde çiftlik ve tarım alanlarının bolluğundan dolayı 1970 yılından itibaren Anadolu’dan İstanbul’a gelen göçmenlerin de sıklıkla tercih ettiği bir yer olmuştur.  İstanbul Avrupa yakasında bulunan ilçe TEM ve E5 yolları arasında yer alması ve gelişmiş bir raylı ulaşım ağına sahip olması kent içerisindeki günlük kullanımını ve önemini artırmaktadır. Bağcılar ekonomisinin dikkat çekici birkaç özelliği mevcuttur; Büyük otellerin bulunduğu Merkezi İş Alanları, İSTOÇ, MASSİT, OTO CENTER gibi merkezler, tekstil ve ayakkabı sektörünün imalathaneleri ve büyük basın ve medya kuruluşları Bağcılar’da faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu durum da ilçeye olan iç göçü arttırmakta ve ekonomik yönden güçlü bir ilçe yaratmaktadır. İlçede Altınbaş ve Medipol Üniversiteleri mevcuttur.

  1. Demografik Görünüm ve Veriler

Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2020 verilerine göre 737.206 kişi ile İstanbul’un en kalabalık 3. ilçesi olan Bağcılar, Türkiye’de 51 şehirden büyük nüfus sayısıyla yoğun ve hareketli bir ilçedir.[1] Bu nüfus, 374.475 erkek ve 362.731 kadından oluşmaktadır. Yüzde olarak ise: %50,80 erkek, %49,20 kadındır. Geçmişte oldukça hızlı göç alan ilçe 2018 yılından doygunluğa ulaşmış ve nüfus artış hızında düşüş yaşanmaktadır.

İlçenin genç kırılımlı nüfusu ise 2020 yılına göre şu şekildedir; 15-19 Yaş Aralığı: 60.862, 20-24 Yaş Aralığı: 62.832, 25-29 Yaş Aralığı: 61.636 olmak üzere toplam genç nüfus 185.330’dur. Genç nüfusun ilçe nüfusuna oranı %25,13’tür. Türkiye genç nüfus ortalaması %23,04 iken Bağcılar ilçesinin genç oranı Türkiye ortalamasının üstündedir.

Şekil 1: Bağcılar Mahalle Haritası ve Yaş Dağılımı

Şekil-1’de bulunan harita incelendiğinde; 22 tane mahallesi bulunan ilçenin Mahmutbey, 100. Yıl, Çınar, Yıldıztepe, Fatih ve Yenigün Mahallelerinde en fazla yaş aralığı gençlerden oluşmaktadır.

  1. Kurumsal Yapı

1992 yılında kurulan Bağcılar Belediyesine 1992-2004 yılları arasında Refah Partisinden (son dönem Fazilet Partisi) Feyzullah Kıyıklık, 2004 yılından itibaren günümüze kadar Ak Parti’den Lokman Çağırıcı Başkan seçilmiştir. 

Türkiye’de en fazla genç nüfusa sahip ilçelerden biri olan Bağcılar Belediyesi’nde “Gençlik ve Spor Müdürlüğü” bulunmamaktadır.  Belediye meclisinde “Gençlik ve Spor” ihtisas komisyonu mevcuttur. Komisyon raporları Belediye internet sitesinden yayınlanmaktadır. Ancak, gençlik ve spor komisyonun çalışmalarının oldukça kısıtlı kaldığı anlaşılmaktadır. 6 Başkan Yardımcısı, 21 Müdür içinde hiç kadın yönetici olmaması kurumsal yapıda dikkat çeken başka bir durumdur. Öte yandan, Belediye ile ilgili yapılan incelemeler neticesinde elde edilen sonuçlara göre toplam 45 meclis üyesinin bulunduğu Bağcılar Belediye Meclisinin beş üyesi 35 yaş altı kişilerden oluşmaktadır. Belediye’ye bağlı 21 Müdürlük arasından ise sadece iki birimin yönetimi 35 yaş altı kişilerce yönetilmektedir.

  1. Gençlik Merkezleri ve Bilgi Evleri

Bağcılar Belediyesi gençlik politikaları açısından ele alındığında çeşitli gençlik merkezlerine sahip olduğu görülmektedir. Örnek olarak, 15-28 yaş aralığına hitap eden “Bağcılar Gençlik Merkezi” içerisinde spor salonu ve çeşitli kursların devam ettiği bir yapı olarak işletilmektedir. İçerisinde kütüphane, bowling salonu, sinema ve tiyatro salonunun da olduğu Merkez gençlerin ihtiyaçlarına karşılık vermektedir.

İlçe genelinde öğrencilerin bilgisayar ve internet erişimlerinin olduğu, ders çalışıp etüt yapabilecekleri fiziki ortamı sunan 17 adet “bilgi evleri” mevcuttur. Bilgi evlerinde yürütülen kulüp faaliyetleri ile sosyo-kültürel çalışmalar da yapılmaktadır. Ancak bu imkanlardan faydalanabilmek için 3,4,5,6,7,8. sınıflarda okumak ve Bağcılar ilçesinde ikamet etmek zorunluluğu bulunmaktadır. Bu sebeple bilgi evlerinde yürütülen faaliyetler yaş aralığı nedeni ile gençlik çalışması olarak görülmemektedir.

  1. 2020-2024 Stratejik Planı ve 2020 Faaliyet Raporu’nun Gençlik Perspektifinden İncelemesi

Kurumun2020-2024 yılları arasındaki faaliyetlerin, projelerini, bütçelerini tasarlayıp Belediye Meclisinde onaya sunduğu stratejik planı incelendiğinde kentin en büyük kesimlerinden biri olan genç nüfusun paydaş olarak dahil edilmediği görülmektedir.  Gençlikle/gençlerle ilgili tek izleme kanalı olarak “Çocuk ve gençlere yönelik eğitim faaliyetlerinden memnuniyet oranı” temel performans göstergesi ile gençlerin özne olarak görülmesi yerine eğitimler veya kurslarla hizmet edilecek bir kesim olarak konumlandırılmıştır. Belediye ilkeleri arasında; “Kadın, çocuk, engelli ve dezavantajlı gruplara hizmet önceliği” belirtilse de gençlerin bu dezavantajlı gruba dahil edilmediği saptanmıştır. Öte yandan, ilçede sadece bir adet gençlik merkezi bulunmaktadır. İlçenin sanayi sektöründe çalışan yoğun bir genç nüfusa sahip olmasına karşın söz konusu gençlerin Belediye’nin kurumsal yapısı içerisinde sorun ve ihtiyaçlarını iletebilecekleri bir birimin ve sorumlu mekanizmanın olmayışı oldukça dikkat çekicidir. Bu durum ilçede yer alan iki adet üniversitenin varlığı da göz önünde bulundurulduğunda oldukça önemli bir eksikliğe işaret etmektedir. İlçede yaşayan genç nüfusa dair endişe verici bir diğer mesele ise Bağcılar’da gençler arasında yaygın olarak görülen madde bağımlılığıdır. Gençlerin hayatına direkt etki eden bu meseleler ile ilgili mücadele yöntemleri ve önleyici politikalara Belediye’nin 2020-2024 Stratejik Planı’nda yer verilmediği görülmektedir.

Söz konusu stratejik belge gençlik politikaları açısından incelendiğinde gençleri muhatap alan sadece bir adet hedefin olduğu görülmektedir. Bu noktada da ‘gençlik’ teması “çocuk ve gençlerin gelişiminin desteklenmesi” şeklinde ele alınmış olup Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü’nün sorumluluğu altında yer almaktadır. İlgili hedefin risk analizi ise i) verilen kursların çağın gerekliliklerini karşılamaması; ii) teknoloji bağımlılığından dolayı gençlerin kültürel ve sosyal faaliyetlere yeterli ilgiyi göstermemesi; iii) çevre kültürünün aile kültüründen baskın olması gibi ifadelerle ele alınmıştır. Bu hedefe dair ihtiyaçlar ise yine aynı biçimde gençleri ve gençlerin ihtiyaçlarını odak olarak ele almak yerine gençleri çocuklar ile aynı kategoride değerlendirmiş olup ihtiyaç çerçevesi ‘sosyal gelişim ve toplumsal uyumun artırılması’ ve ‘eğitimi destekleyici faaliyetlerin etkinliğinin artırılması’ olarak ifade edilmiştir. Tüm bunlara ilaveten, sorumlu ve iş birliği yapılması planlanan İlçe Müdürlükleri’ne dair gençlik alanında yetkin ve donanımlı çalışmalar olup olmadığı şeffaf bir şekilde ele alınmamıştır. Bunun yerine, ilçe belediyesi performans göstergeleri nicel göstergeler dahilinde ele alınmış olup gençlere eğitim üzerinden kapasite geliştirici destek verilmesinin Bağcılar Belediyesi’nin stratejik planının ana taşıyıcısı olduğu görülmektedir.

Bağcılar Belediyesi’nin Yıllık Performans Programları gençlik politikaları açısından incelendiğinde ilgili hedef doğrultusunda gerçekleşen harcamalara yer verilmediğinden sadece belirlenmiş olan bütçeler üzerinden değerleme yapılabilmektedir. İlgili hedefe dair uygulanan proje ve faaliyetlere 2020 yılında 21.675.000 TL, 2021 yılında 26.010.000 TL bütçe ayrılmıştır. Stratejik Planda 5 yılda toplam 153.168.000 TL bütçe ayrılması öngörülmüştür. Yani gençliği hedef alan faaliyet ve etkinliklerle ilgili 2 yılda sadece %31 oranında ilerleme kat edilmiştir.

Belediye 2021 yılında Üniversiteyi yeni kazanmış olan ve ikametgâhı Bağcılar’da olan tüm gençlere 1.000 TL eğitim yardımı vereceğini açıklamış ve internet sitesi üzerinden başvuruları almıştır.[2] Ancak, devlet veya özel üniversiteleri kazanmış lisans veya ön lisans öğrencilerinin başvuruda bulunabileceği bu yardımın hangi koşulları sağlayan kaç gence verileceği belirtilmemiştir. Ekonomik zorluklar yaşayan öğrencilerin temel yaşam haklarına erişim sorunlarına daha nitelikli destekte bulunmak yerine tek seferlik herkese verilecek yardım tercih edilmiştir.

Bağcılar Belediyesi’nin 2020 yılında bütçesi incelendiğinde toplamda 514.000.000 TL tutarında bir bütçeye sahip olduğu, 2021 yılında ise toplam bütçesinin 550.000.000 TL olduğu görülmektedir. Bağcılar Belediyesi’nin 2020 yılında gençlere yönelik düzenleyeceği faaliyet, proje ve çalışmalara dair ayrılan bütçenin toplam Belediye bütçesinin yalnızca %4,21’ine denk geldiği, 2021 yılı için ise toplam bütçenin sadece %4,72’sinin gençlere ve gençlerle ilgili yapılacak çalışmalara ayrıldığı görülmektedir.

Bağcılar, gençlerin yerel yönetimlerde karar alma süreçlerine dahil olduğu ve siyasi mevcudiyetlerini pekiştirdikleri en önemli birimlerden olan Kent Konseyi ve Gençlik Meclisleri bakımından incelendiğinde ilçede Bağcılar Gençlik Meclisi’nin mevcut olduğunu fakat gençlerin katılımının ilçede ikamet etme şartına bağlandığı saptanmıştır. Günümüzde gençlerin gün içerisinde oldukça fazla mobilize olma durumuna ters düşen bu kısıtlayıcı sebepler gençlik katılımının önünü tıkamaktadır. Bu haliyle, Bağcılar’da ikamet etmeyen ancak ilçede okuyan, çalışan veya gününün önemli bir bölümünü burada geçiren gençler bu sebepten dolayı gençlik meclisine katılım gerçekleştirememektedir.

Bağcılar Belediyesi Gençlik Meclisi 2020 yılında 18. Gençlik Şurasını düzenlenmiş, şuranın sonuç raporları Belediye’nin internet sitesinden yayınlanmıştır. Gençler ile yerelde karar alıcılar bir araya getiren şurada gençler belirledikleri konularda sunumlar yapmaktadır. Mart ayında gerçekleşen 18. Gençlik Şurasına; Bağcılar Belediye Başkanı, Ak Parti Bağcılar İlçe Başkanı, İlçe Müftüsü ve İlçe Milli Eğitim Müdürü katılım gerçekleştirmiştir. Geleneksel hale getirilen Gençlik Şurası’nda gençlerle karar alıcıları bir araya gelmesi olumlu bir birlikteliktir. Gençlerin sorunlarını, problemlerini söyleyebilecekleri uygun ortam yaratılması ve bu sorunlara çözüm önerileriyle ortak edilmesi ancak gençleri karar alma mekanizmalarına dahil ederek mümkün olacaktır.

Özetle, Bağcılar Belediyesi’nin gençlik alanında yalnızca bir adet stratejik hedef belirlemiş olması ilçenin sahip olduğu genç nüfus, gençler arasında artan madde bağımlılığı oranları, gençlerin düşük istihdam oranı, güvencesiz çalışma koşulları gibi karşı karşıya kaldığı endişe verici sorunlar düşünüldüğünde oldukça yetersiz kalmaktadır. Bu sebeple, söz konusu belediyenin gençlik çalışmaları için bu alanda tecrübe sahibi, deneyimli, zamanını ayırabilecek kadrolara ve doğal olarak bu çalışmalar için ayrılmış bir birime ihtiyacı olduğu açıktır. Daha açık bir ifadeyle, ilçede yaşayan gençlerin ekonomik koşullarını ve istihdamını destekleyici faaliyetlerin bulunmaması, gençlik hak temelli çalışmalara mesafeli olunması, gençlerle gönüllülük üzerinden kurulan bağın yalnızca hizmet odaklı projeler üretip hayata geçirilmesi gibi sorunlardan hareketle Bağcılar Belediyesi’nin gençlerin sorun ve ihtiyaçlarına yönelik faaliyet ve çalışmalarının oldukça sınırlı ve kapsayıcılıktan uzak olduğu görülmektedir.

ESENYURT

  1. İlçe Belediyesinin Tarihçesi

1967 yılında Eşkinoz adı değiştirilerek Esenyurt adını alan Esenyurt köyünde ilk kentleşme süreçleri 1972 tarihli Büyük İstanbul Nazım Planı ile başlamıştır. Bu plana göre Esenyurt o dönem yeni yapılan otobanın yanına konumlandırılmış ve 100 bin kişilik bir iskân sahası olarak gösterilmiştir. Bu gelişmeler doğrultusunda 1980’li yıllarda Esenyurt köy olmaktan çıkmış, bölge sanayi ve konut alanında bir merkez haline gelmiştir. 1990’lı yıllarda bölgedeki kentleşme süreci hızlanmış ve göç ile nüfus artışı nedeniyle doğan kentsel hizmet ihtiyacına cevap verebilmek adına 21 Aralık 1987’de Esenyurt Köyü’nde 6 mahalle ile bir belediye kurulmasına karar verilmiştir. 2000’li yıllara büyümesi hızlanan Esenyurt 6 Mart 2008 tarihinde kabul edilen kanunla İstanbul’un yeni ilçesi olmuştur.

  • Demografik Görünüm ve Veriler

Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2020 verilerine göre Esenyurt ilçesinin nüfusu 957.398’tir. Bu rakam İstanbul nüfusunun %6,19’unu oluşturmakla birlikte, Esenyurt İstanbul’un en kalabalık ilçesi olarak 39 ilçe arasında birinci sıradadır. Nüfusun 491,843’ü kadın ve 465,555’i erkektir. Kadın ve erkek yüzdelik nüfus oranı sırasıyla %48,63 ve %51,37 olarak dengeli bir dağılım göstermektedir.

Genç nüfusun yaş aralığındaki dağılımı ise şöyledir: 15-19 yaş arası 67.871, 20-24 yaş arası 72.189, 25-29 yaş arası 87.532kişi olmak üzere 15-29 yaş arası toplam genç nüfusu 227.592’dir. Genç nüfusun ilçe nüfusuna oranı ise %23,77 ile Türkiye ortalamasının (23,04) üstündedir.

Şekil 2: Esenyurt Mahalle Haritası ve Yaş Dağılımı

Kurumsal Yapı

Esenyurt’ta 1989-2004 yılları arasında kurucu belediye başkanı Gürbüz Çapan, 2004-2017 yılları arasında Necmi Kadıoğlu (AK Parti) ve 2017-2019 yılları arasında Ali Murat Alatepe (AK Parti) belediye başkanlığı yapmıştır. 2019 yılı seçimlerinden bu yana Kemal Deniz Bozkurt (CHP) belediye başkanlığı görevini yürütmektedir.

Belediye personelinin genç ve eğitimli yapısı stratejik planda güçlü bir yön olarak belirtilmekte ve belediyenin dinamik bir yapısı olduğu vurgulanmaktadır. Esenyurt İlçe Belediyesi altında Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü bulunmakta ve gençlik ve spor faaliyetleri bu birimin görev alanında tanımlanmaktadır. Ayrıca belediyenin Kent Konseyi Gençlik Meclisi de bulunmakta ve Volkan Usanmaz Gençlik Meclisi’nin Başkanı olarak görev yapmaktadır.

  • Gençlik Merkezleri ve Bilgi Evleri

Esenyurt Belediyesi’nde birçok kültür ve spor merkezi bulunmaktadır. Özellikle gençlere yönelik spor faaliyetlerin yürütüldüğü İstiklal Gençlik Merkezi ilçedeki en önemli merkezlerden birisidir. 2021-2022 dönemi itibariyle merkezde yabancı dil, yaratıcı drama ve akıl ve zekâ oyunlarıyla ilgili kurslar açılması planlanmıştır. Bunun yanı sıra ilçede Yeni Başlangıçlar Gençlik Merkezi adıyla hizmet veren ve ilçedeki yüksek orandaki bağımlılıkla mücadele etmeyi amaçlayan bir merkez bulunmaktadır. Ayrıca ilçede 5 adet bilgi ve etüt evi bulunmaktadır.

2020 yılında pandemi nedeniyle kapalı kalan birçok merkezde bakım ve onarım çalışmaları yürütülmüştür. Bunun yanı sıra 2020-2024 yılları arasındaki dönemde Yeşil Vadi Parkı Gençlik ve Spor Tesisi’nin tamamlanması öngörülmektedir.

  • 2020-2024 Stratejik Planı ve 2020 Faaliyet Raporu’nun Gençlik Perspektifinden İncelemesi

Bu kısımda Esenyurt Belediyesi’nin gençlik odaklı politikalarının tespit edilmesi için belediyenin 2020-2024 Stratejik Planı, 2020 ve 2021 mali yılları Performans Programları ile 2019 ve 2020 yılları Faaliyet Raporları incelenmiştir. Belediyenin çalışmalarının ana aksını şekillendiren Stratejik Planda beş temel amaç belirlendiği görülmüştür. Bu amaçlar çerçevesinde ilçedeki yerel hizmetlerin geliştirilmesi ve ihtiyaç sahipleri de gözetilerek sosyal yaşamın desteklenmesi hedeflenmiştir. Bununla birlikte, çevresel sürdürülebilirlik kavramına ve ilçenin mimari yapısının gelişimine önem verilmiştir. Belediye’nin kurumsal kimliğinin güçlendirilip kaynakların daha etkin kullanımın sağlanması da stratejik amaçlar arasındadır. Bu amaçlar bazında 2020-2024 dönemi bütçe dağılımında, sürdürülebilirlikle ilgili politikalara ve çevreye yapılacak yatırımlara ağırlık verilmiştir.

Stratejik Planda gençlere yönelik politikalar ve hizmetler, sosyal yaşamın desteklenmesiyle ilgili hedeflerin belirlendiği birinci stratejik amaç; spor, kültür, eğitim ve sanat alanında sunulacak hizmetlerle ilgili hedefler ise ikinci stratejik amaç altında ele alınmıştır. Gençliği odağına alan ayrı bir stratejik amaç belirlenmemesine rağmen sunulan yerel hizmetlerden gençlerin faydalanmasına önem verilmiş ve buna göre hedefler ile performans göstergeleri oluşturulmuştur. Ancak sunulan hizmetler yardım odaklı bir çerçeveyle sınırlı kalmış ve gençlikle ilgili hizmetler çeşitlendirilmemiştir.

Birinci stratejik amaç çerçevesinde, engelli ve dezavantajlı gruplara hizmet verilmesinin hedeflendiği faaliyetlerde gençler de dezavantajlı bir grup olarak görülmüş ve özellikle bağımlılık tedavisi gören gençlere yönelik bir performans göstergesi belirlenmiştir. Amaç 1 / Hedef 1.3 / 1.3.7 numaralı performans göstergesinde maddi durumu iyi olmayan ve Yeni Başlangıçlar Gençlik Merkezi’nde tedavi gören madde bağımlısı gençlere verilecek sıcak yemek ve kahvaltı sayısı, maddi durumu iyi olmayan vatandaş sayısından ayrı olarak ele alınmıştır. Her ne kadar belediyenin SWOT analizinde tehditler kısmında madde bağımlılığın yüksek düzeyde olmasına vurgu yapılsa da, Stratejik Plan kapsamında bağımlılıkla ilgili tedavi gören gençlerin beslenme ihtiyacının karşılanması dışında başka bir faaliyete yer verilmemiştir. Ancak ilçede 2017 yılından beri madde bağımlısı gençlerin tedavisi için faaliyet gösteren Yeni Başlangıçlar Gençlik Merkezi mevcuttur. 2019 yılı faaliyet raporunda merkezin 18-35 yaş arasındaki bireylere konaklamalı ya da günübirlik olarak verilen tedavi hizmetlerine vurgu yapılmıştır. 2020 yılı faaliyet raporunda da 13.000 gence ulaşılması öngörülürken %40’lık hedef gerçekleştirme oranıyla 1.3.7 numaralı performans göstergesinin sonuçları paylaşılmıştır. Bu performans göstergesi 2021 yılı performans programında da mevcuttur. Belediyenin internet sitesinde merkezin Covid19 nedeniyle 2020 yılında kapalı kaldığı belirtilip, 2021 yılının nisan ayında yeniden açıldığı bilgisi verilmiş ve bireysel ve grup tedavisi sürecinde hastaların sosyal, kültürel ve sportif etkinliklere katılımının sağlanacağından bahsedilmiştir.

Bu noktada belediye ilçedeki genç nüfusu büyük ölçüde etkileyen önemli bir sorunu tespit etmiş, birtakım çalışmalar yapmış ve stratejik belgeler üzerinden bu konudaki etkinliklerde devamlılık sağlamıştır. Ancak incelenen belgelerde bu çalışmaları ileriye taşımak için çok boyutlu ve bütüncül bir yaklaşımda bulunulduğu tespit edilmemiştir. Örneğin, dış paydaşlar belirlenirken bu konuyla ilgili çalışabilecek sivil toplum örgütleriyle iş birlikleri öngörülmemiştir. Aynı şekilde bu alanda yapılacak çalışmalardan sorumlu ana birim Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğü olarak belirlenmiş ve Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü işbirliği yapılacak birimler arasına alınmamıştır.

Gençlikle ilgili eğitim, kültür, sanat ve spor alanındaki hizmetler ağırlıklı olarak ikinci amaç altındaki hedeflerde ele alınmıştır. Hedef 2.2’de vatandaşların gelişimine katkı sağlayacak eğitim faaliyetlerinin yapılması planlanmıştır. Bilgi Evi, Gençlik Merkezi ve Kültür Merkezinde verilecek olan etüt, hobi ve yetenek kurslarından tüm vatandaşların yararlanması hedeflenirken gençliğe özel birtakım performans göstergeleri de belirlenmiştir. Bu bağlamda, okullarda açılacak kütüphanelere önem verilmiş, ilköğretim ve lise düzeyinde seminer programları ile genç ve yetişkinlere yönelik kişisel gelişim ve aile içi eğitim seminerleri düzenlenmesi planlanmıştır. Kültürel ve sanatsal etkinliklerin zenginleştirilmesi ve bu etkinliklerden faydalanma imkanlarının arttırılmasının planlandığı Hedef 2.3’te gençlik konserlerinin yapılması, belediyenin kendi kültür merkezinde sahnelenecek tiyatro oyunlarına çocuk, genç ve yetişkin düzeyinde katılımın sağlanması öngörülmüştür. Kültür İşleri Müdürlüğünün sorumlu birim olduğu Hedef 2.2 ve Hedef 2.3 için 2020 yılında toplam 12.056.000TL bütçe tespiti yapılırken, 2021 yılında toplam 11.815.000 TL bütçe ayrılması planlanmıştır.  Hedef 2.2 ve 2.3 için 2020 yılında hesaplanan bütçe 2020 yılının bütçesinin yaklaşık %3,2’sini oluşturmaktadır.

Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü’nün ana sorumlu birim olduğu tek alan ise Hedef 2.6’da vatandaşların spora ilgisinin arttırılması ve sağlıklı yaşam koşullarının geliştirilmesiyle ilgili hedeftir. Bu hedef yedi adet performans göstergesi üzerinden şekillendirilmiş olup vatandaşların spor yapma konusunda teşvik edilmesi ve amatör spor kulüplerine yardım yapılmasıyla ilgili faaliyetlere önem verilmiştir. Odak olarak gençleri ele alan tek performans göstergesi spor kıyafeti dağıtılacak 4-18 yaş aralığındaki genç ve çocuk sporcu sayısıyla ilgilidir. 2020 yılı Performans Programında bu performans göstergesi için 5.400.000 TL kaynak ihtiyacı öngörülmüş, 2020 yılı faaliyet raporunda bu hedefin %42 oranında gerçekleştirildiği bilgisi verilmiştir. 2021 yılında aynı performans göstergesi için bütçe 6.000.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu noktada spor alanındaki hizmetlerin de yardım odaklı bir çerçeveyle sınırlı kaldığı ve yapılan yardımların etkinliğinin değerlendirilip sunulacak hizmetlerde gelecek yıllarda çeşitlilik sağlanması yönünde bir çalışma yapılmadığı görülmüştür.

Amaç 1 ve Amaç 2 altında belirlenen hedeflere göre planlanan faaliyetler dışında, belediyenin internet sitesinden ulaşılan bilgilere göre gençlerin belediyede yapılan bazı projelere katılımına önem verildiği ve gençlerle iletişimi arttırma yönünde çalışmaların olduğu tespit edilmiştir. Örneğin, 11. Kalkınma Planı’nın yaşanabilir şehirler ve sürdürülebilir çevre ile ilgili bölüme önem veren belediye, bu alanda yürütülen çalışmalar kapsamında Avrupa Hareketlilik Haftasında gençlerle bir etkinlik düzenlemiştir. Bunun dışında, belediyenin SWOT analizinde de belirtildiği gibi AB uyum süreci çerçevesinde çeşitli projeler için verilen fonlardan yararlanma imkânı bir fırsat olarak görülmüş; ancak bu çerçevede yapılabilecek projelerin gençlik alanını nasıl kapsayabileceğiyle ilgili detaylı bir yaklaşım oluşturulmamıştır.

Sonuç olarak, belediyenin her alanda faaliyetlerini şekillendiren stratejik planda gençlikle ilgili bir politika odağının bulunmaması bu alanda sunulabilecek hizmetlerin dağınık bir halde kalmasına ve çeşitlenmemesine sebep olmuştur. Gençlikle ilgili hizmetler, farklı ekonomik, sosyal ve kültürel yapılara sahip gençlerin eğitim, istihdam, barınma ve sağlık gibi alanlardaki sorunlar karşısında güçlenmelerini sağlamaktan ziyade gıda, kıyafet, kitap, defter desteği gibi yardımlar üzerinden şekillenmiş ve eğitim, kültür, sanat ve spor faaliyetlerine katılımla sınırlı kalmıştır. Gençliğin toplumsal yaşama aktif katılımını sağlayan etkinlikler ve mekanizmalar oluşturulmamıştır. Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü gençlikle ilgili bir yönetişim yapısı olmaktan çok, farklı birimlerle iş birlikleri kuvvetli olmayan ve sadece spor odaklı bir yapı olarak kalmıştır. Her ne kadar belediyenin gençlikle ilgili belirlediği performans göstergeleri incelenen belgelerde bir tutarlılık gösterse de Stratejik Plan hazırlandıktan sonraki iki yıllık süreç içerisinde mevcut hizmetlerin iyileştirilmesi yönünde bir çalışma yapıldığı görülmemiştir.

KÜÇÜKÇEKMECE

  1. İlçe Belediye Tarihi

Tarihi kalıntıların gün yüzüne çıkmasıyla İstanbul’un ilk yerleşim bölgelerinden biri olduğu ortaya çıkan Küçükçekmece ilçesinde Helenistik-Geç, Roma-Bizans yıllarına kadar birçok yaşam bulgusu ortaya çıkmıştır. İstanbul’un Avrupa yakasında bulunan ilçe Küçükçekmece gölünün etrafında yoğunlaşmış durumdadır. Küçükçekmece ilçesi yıllar boyunca Anadolu’dan Avrupa’ya giden ticaret yolu üzerinde olduğundan bölgenin her zaman merkezi konumunu sürdürmüştür. 1878 yılında İstanbul Belediyesine ( Şehremaneti) bağlanan idare özellikle 1950’li yıllarda aldığı yoğun göçle 1956 yılında Bucak statüsüne erişmiştir. Avcılar, Halkalı, Sefaköy Belediyelerinin de kendisine bağlanmasıyla 1987 yılında 1 köy, 25 mahalle olmak üzere 26 yerleşim yeri ile Bakırköy İlçesinden ayrılarak Küçükçekmece Belediyesi kurulmuştur.

TEM Otoyolunun ilçeden geçmesi ve OSB kurulumunun artmasıyla birlikte 1990lardan itibaren toplu konut yaşam şekli hâkim olmuştur.  Ekonomisinin en büyük başlığı yoğun sanayi atölyelerinin ilçede bulunmasıdır. Belediye kayıtlarında; 200’ün üzerinde büyük fabrika, yaklaşık 10.000 sanayi işletmesi ve atölye mevcuttur. Bu sebeple ilçede yaşayan özellikle genç kesim sanayi alanında istihdam eden yeni evli mavi yakalardan oluşmaktadır. 2008 yılında Küçükçekmece’nin içinden çıkarak Başakşehir ilçesi kurulmuştur. Atatürk Olimpiyat Stadyumu ve İkitelli Organize Sanayi Bölgesi yeni kurulan Başakşehir ilçesinde kalmıştır. İlçede İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul Aydın Üniversitesi ve Sabahattin Zaim Üniversitesi mevcuttur.

  • Demografik Görünüm ve Veriler

Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2020 verilerine göre 789.633 kişi sayısıyla İstanbul’un en kalabalık 2. ilçesidir. Yoğun işyerlerinin bulunmasıyla gün içerisindeki nüfusu bu sayının oldukça üzerindedir. Bu nüfusun %50,14’ü erkek, %49,86’si kadındır. 2008 yılında Başakşehir’in ilçe olarak ayrılmasıyla nüfusu azalmış ancak geçen yıllarda nüfus artış hızının yüksek olması sebebiyle eski sayısını geride bırakmıştır. İlçenin çocuk ve genç nüfus oranlarının toplamı orta yaş nüfusundan fazladır. Yani Küçükçekmece ilçesi önümüzdeki uzun yıllarda da oldukça fazla genç popülasyonuna ev sahipliği yapmaya devam edecektir.

TÜİK verilerine göre ilçenin genç nüfusu ise 2020 yılına göre şu şekildedir; 15-19 Yaş Aralığı: 57.283, 20-24 Yaş Aralığı: 61.427, 25-29 Yaş Aralığı: 66.584 olmak üzere toplam genç nüfus 185.294’dur. Genç nüfusun ilçe nüfusuna oranı %23,46’dır. Türkiye genç nüfus ortalaması %23,04 iken Küçükçekmece ilçesinin genç oranı Türkiye ortalamasının üstündedir.

Şekil 3: Küçükçekmece Mahalle Haritası ve Yaş Dağılımı

Şekil-3’te bulunan harita incelendiğinde; 21 tane mahallesi bulunan ilçenin Yarımburgaz, İstasyon, Atatürk, Kartaltepe, Beşyol, Gültepe ve Yeşilova Mahallelerinde en fazla yaş aralığı gençlerden oluşmaktadır.

  • Kurumsal Yapı

1988 yılında kurulan Küçükçekmece Belediyesi’nin yerel seçim sonuçlarına bakıldığında, İlçe Belediye Başkanları’nın üst üste seçim kazanma başarısı gözlemlenmemiştir. 2004 ve 2009 yıllarında gerçekleşen yerel seçimlerin galibi Aziz Yeniay (AK Parti) haricinde 2 dönem Başkanlık yapan siyasi bulunmamaktadır. Mevcut Başkan Kemal Çebi’nin (CHP) de ilk dönemidir.

Belediye bünyesinde 2016 yılında Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü kurulmuştur. 11/11/2016 tarih 2016/112 sayılı Küçükçekmece Belediye Meclis Kararı ile kabul edilen yönetmelik incelendiğinde ise diğer belediyelerle benzerlik göstermektedir. Yönetmelikte belirtilen müdürlüğün görevlerinde ilçede tüm vatandaşlara yapılması öngörülen spor organizasyonunun görevi bu müdürlüğe verilmiştir. Gençlerle çocukların da bir araya getirilmesi, kulüp etkinlikleri ile hobi kursları, eğitimler düzenlemelerini de içeren yönetmeliği çatısını sportif faaliyetler oluşturmaktadır. Müdürlüğün altında gençlik hizmetleri şefliği ve spor şefliği bulunması gençlik çalışmalarına da gerekilen önemi ve özeni gösterilebilecek alan yaratması açısından olumlu bir gelişmedir. Özellikle gençlik hizmetleri şefliğinde bulunan personelin gençlik çalışmalarına hâkim, saha ve gönüllülük deneyimi olan, gençlerle çalışabilecek nitelikte personeller olması gerekmektedir. Öte yandan, Belediye ile ilgili yapılan incelemeler neticesinde elde edilen sonuçlara göre toplam 45 meclis üyesinin bulunduğu Bağcılar Belediye Meclisi’nin beş üyesi 35 yaş altı kişilerden oluşmaktadır. Belediye’ye bağlı 25 Müdürlük arasından ise sadece bir birimin yönetimi 35 yaş altı kişilerce yönetilmektedir.

  • Gençlik Merkezleri ve Bilgi Evleri

Halkalı Merkez Mahallesi’nde inşaatı devam eden gençlik merkezinin içerisinde spor salonu, etüt merkezi, çok amaçlı salonlar yapılması planlanmaktadır. Gençlik merkezleri ile spor alanlarının birleştirilmesi teorik olarak çok işlevsellik kattığı düşünülebilir. Ancak spor organizasyonları esnasında toplantı salonları, etüt odaları, kütüphanede bulunan gençlerin talep ve şikâyetleri oluşabilmektedir. Bölgede bulunan vatandaşlar da spor salonu imkânlarını kullanmak istediğinde alan gençlik merkezinden kayıp spor merkezine dönüşebilmektedir. Dönemsel aralıklarla gençlik merkezinin kullanıcıları ile bir araya gelinip memnuniyet takibi yapılmalıdır. İlçede altı adet Bilgi Evi faaliyetine devam etmektedir. Ancak Bilgi Evleri yalnızca ilkokul öğrencilerin ders çalışabilecekleri eğitim alabilecekleri alanlar olarak kurgulanmıştır.

  • 2020-2024 Stratejik Planı ve 2020 Faaliyet Raporu’nun Gençlik Perspektifinden İncelemesi

 Küçükçekmece Belediyesi’nin misyonunu, vizyonunu, değerlerini, bütçesini, hedeflerini belirlediği 2020-2024 Stratejik Planı, Faaliyet Raporlar ve Performans Programları incelenmiştir. Özellikle Stratejik planında gençlerle ilgili özel birimleri ve hedeflerin olması bu alanda çabalar gerçekleştirildiğinin somut çıktıları olmuştur.

Stratejik Plan incelemesinde ilk göze çarpan olumlu detay swot analizinde gençlere yer verilmesidir. Gençlik ve Spor Yönetimi başlığı altında yer verilen maddelerde güçlü yönlere “çocuk üniversitesi ve bilgi evleri” yazılmıştır. Bilgi evleri de ilkokul çocuklarına yönelik faaliyetlerde bulunan tesislerdir. Çocuklara yönelik yapılan bu faaliyetlerin gençlik başlığı altında yer alması çalışma alanlarının yeterince ayrıştırılamamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. İlçede genç ve dinamik bir genç nüfusun var olması da fırsat olarak değerlendirilmiştir. Stratejik plan hazırlanırken görüşülen dış paydaşlar arasında gençlik derneklerine rastlanılmamıştır. Yine swot analizinde hizmetlerin mahallelere eşit dağıtılmaması geliştirilmesi gereken yön olarak belirtilmiştir. Nüfus projeksiyonlarına ve demografik bilgilere bakılarak konunun muhatapları ile birlikte bölgelere özel ihtiyaç analizleri yapılabilir, donanımlı personel ve genç odaklı faaliyetler yürüten sivil toplum kuruluşlarının yapabilecekleri işbirlikleri ile bu eksiklik giderilebilir.

Gençlerle ilgili Belediyenin kendine koyduğu 5 yıllık hedeflerde yer alan “Gençlere yönelik verilen söyleşiler, kulüp çalışmaları ve faaliyetlere katılımcıların memnuniyet oranı” temel performans göstergesi (2024 hedef %70) gençlerin görüşünü yansıtacak düzeyde kapsayıcı değildir. Kent genelinde gerçekleşen memnuniyet ölçümlerinde, yalnızca proje ve faaliyetlere katılanların memnuniyeti değil gençlik yaş kırılımı takibi ile tüm gençlerin memnuniyet oranı belirleyici olacaktır. Gençler için gerçekleşecek olan söyleşilerin, kulüp çalışmalarının veya faaliyetlerin belirlenmesinde gençlerle ortaklık kurup, karar alma mekanizmalarında yer almaları sağlanmalıdır.

Stratejik planlarda gençleri konu alan 3 adet hedef (H.6.5 – H.6.21 – H.6.17) oluşturulmuştur. Sosyal destek hizmetleri teması çerçevesinde hazırlanan “Sosyal hizmetleri çok yönlü ve etkin hale getirerek vatandaşların sosyal, ekonomik ve eğitim yaşamının desteklenmesine katkı sunmak” amacı (A.6) altındadır. Hedef 6.5’te ise “İlçe gençlerinin sosyal ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlayarak, onların; yenilikçi, çağdaş, analitik düşünce yapısına sahip, çevresiyle uyumlu, planlı ve özverili çalışma kabiliyetine sahip bireyler olmalarına yardımcı olmak” hedeflenmektedir. Hedefin öznesi direkt gençler olduğundan gençlik çalışmasına bütçe ve zaman ayırılması bu sebeple daha mümkün olabilmektedir. Sorumlu birimin Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü olması bu çalışmanın işin ilgilileri ile birlikte koordinasyon içerisinde yürütüleceğini göstermektedir. Bu hedefi gerçekleştirmek için ise eğitimler ve kulüpler aracılığıyla sosyal etkinlikler düzenlenmesi planlanmıştır. Performans göstergelerinde nitel göstergelerden ziyade daha fazla memnuniyet odaklı göstergelerin olması hedefe yaklaşma konusunda daha doğru bilgiler verecektir.  Hedefin ihtiyaçlar kısmında belirtilen “Gençlerin yeterince imkân, olanak ve tesisin bulunmaması” ifadesi ile gençlerin asıl geliştirmesi gereken alanı göstermektedir. Belediyenin öncelikli olarak belirlenen bu tespitin düzeltilmesi için proje üretmek ve hayata geçirmesi gerekmektedir. Hedef 6.21’de ise “Sporun evrensel dilini kullanarak kişiyi ve toplumu hem ulusal hem de uluslararası sportif faaliyetlerle buluşturmak, genç yetenekleri keşfetmek ve sporu ahlak, disiplin, eğitim aracı olarak tanıtmak” amaçlanmıştır. Sorumlu birim yine Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü’dür. Bu hedef incelendiğine sadece gençlerin değil tüm ilçenin spor hizmetleri çalışmalarına yönelik olduğunu belirlemekteyiz.  Ancak yine de gençlik çalışmaları ile spor faaliyetlerini ayıran hedef kartlarının olması birbirlerinin bütçe ve alanlarını da daha görünür kılmaktadır.

Hedef 6.17’de ise “Gençlerin bilişsel ve fiziksel gelişimlerine yönelik eğitimler vererek geleceğe hazırlamak” denmiştir.  Diğer hedeflerden farklı olarak sorumlu birim Strateji Geliştirme Müdürlüğüdür.  Faaliyet raporundan anlaşıldığı kadarıyla bu hedefle Gençlik Gelişim Merkezi’nin faaliyetleri doğrultusunda gençlere mesleki eğitim ve kütüphane hizmeti sunması hedeflenmektedir. Ancak tespitlerde ve ihtiyaçlarda hedef kitleye ulaşılabilirlik konusunda sorunlar olduğu anlaşılmaktadır. Hedef kitlenin kim olduğu daha net belirlenmesi ve hedef kitlenin ihtiyaçlarının neler olduğu konularında çalışmalar yürütülmesi gerekmektedir.

Küçükçekmece Belediyesinin 2020 yılında bütçesi 660.000.000 TL 2021 yılında bütçesi 765.000.000 TL olarak belirtilmiştir. 2020 yılında bahsi geçen hedef kartları için yapılacak faaliyet ve projelere Belediye toplam bütçesinin %3,44’ü, 2021 yılı için ise ayrılan bütçe %1,43’e düşmüştür.

Özetle, Küçükçekmece Belediyesinin Gençlik çalışmaları incelendiğinde özellikle son yıllarda daha fazla bütçe ayrıldığı ve gençlerin sorunlarını gençlerle birlikte çözüme ulaştırdıklarını görmekteyiz. 2021 yılında gençlik çalışmalarına ayrılan bütçenin düşük olmasının sebebi spor faaliyetlerinin yaşanılan Covid-19 pandemisi nedeni ile durma noktasına gelmesiyle ilgili olabileceği izlenimi doğmaktadır. Kent Konseyi ve Gençlik Meclisi’nin de olduğu Küçükçekmece’de Belediyenin karar alma mekanizmalarına gençlik gruplarının doğrudan dahil olabilecek mekanizmalar oluşturması gerekmektedir. Özellikle spor ile uğraşan ve öğrenci olan gençlere sunulan hizmet çeşitliliğinin yanında işsiz, sanayide çalışan, kendi ekonomik özgürlüğünü kurmaya çalışan, barınma sorunu yaşayan gençlere girişimcilik, mesleki eğitimler gibi hak temelli çalışmalar yürütülmesi konusunda Belediyenin daha kapsayıcı olması gerekmektedir. Üniversiteler ile iş birliği hiç kurulmamış, kurulabilecek alanlar ise yaratılmamıştır.

PENDİK

  1. İlçe Belediyesinin Tarihçesi

İstanbul’un Anadolu yakasında yer alan Pendik sahip olduğu genç nüfus kadar bir yerleşim yeri olarak geçmişi Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinin öncesine uzanan mekansal tarihi ile de öne çıkmaktadır. Bizans Döneminde “her tarafı surlarla çevrili” anlamını taşıyan Pantecion, Latin egemenliğinde ise “duvar” anlamına gelen Penindakot ismini taşıyan ilçenin ismi aslında sahip olduğu zengin tarihi gözler önüne sermektedir. 1889 senesinde çıkan yangınla büyük yerleşim alanları ve ticarethaneleri yok olan ilçe sonrasında ilçenin yeniden imar edilmesi ve tasarlanması sonucunda Türkiye’nin ilk planlı kasabası olma unvanını kazanmıştır.

Öte yandan, Pendik 1930’lu yıllardan itibaren Anadolu’dan ve Balkanlar’dan göç eden nüfusun başlıca yerleşim yerlerinden biri olmuştur. Öyle ki, 1935 yılında altı bin nüfusa sahip olan ilçe 1960 senesinde gerçekleşen ikinci göç dalgasıyla on dört bin nüfusa ulaşmış 1970 senesinde ise ilçede ikamet eden insan sayısı otuz bini aşmıştır. Yoğun göç dalgası, kontrolsüz sanayileşme, plansız imar ve iskân politikalarının sonucunda sayfiye bölgesi olma özelliğini yitiren ilçenin nüfusu 1990’lı yıllara gelindiğinde yüz elli beş bine ulaşmıştır.

Pendik 04.07.1987 tarihinde 19507 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 3392 Sayılı Kanun’la Kartal’dan ayrılarak müstakil ilçe olmuştur.

  • Demografik görünüm ve veriler

2020 yılı TÜİK verilerine göre Pendik Nüfusu 726.481 kişi olarak tespit edilmiş olup Pendik İstanbul’un nüfus olarak Esenyurt, Küçükçekmece ve Bağcılar’dan sonra en büyük 4. ilçesi olma konumundadır. 2020 nüfus verilerine göre Pendik’in sahip olduğu 15-24 yaş arası genç sayısı 101.137 rakamına ulaşmış olup ilçenin sahip olduğu genç nüfusun ilçenin toplam nüfusuna oranı %14,21 civarındadır. Pendik nüfusunun cinsiyete göredağılımı incelendiğinde nüfusun %53,53’ü erkeklerden, %49,47’sinin ise kadınlardan oluştuğugörülmektedir. Öte yandan,1990-2000 yılları arasında Türkiye genelinde nüfus artış oranı %18 iken Pendik’te gözlemlenen nüfus artışı %66’yı bulmuştur. Bu durum, ilçenin söz konusu on senede oldukça yoğun bir göç aldığının göstergesidir. TÜİK 2020 verilerine göre ise ilçedeki nüfus artış hızı %20,3 olarak gerçekleşmiştir.

Şekil 4: Pendik Mahalle Haritası ve Yaş Dağılımı

Kurumsal Yapı

Pendik’in 1987 senesinde ilçe statüsünü kazanmasının ardından gerçekleşen 1989 Yerel Seçimleri ile Kurucu Belediye Başkanı Burhan Köseoğlu (SHP) olmuştur. 1989’dan 2019’a kadar Pendik’te yedi yerel seçim yapılmıştır. Pendik’i şimdiye kadar SHP, Refah Partisi, Fazilet Partisi ve AK Parti yönetmiştir. 2019 Yerel Seçimleri ile birlikte Ahmet Cin (AK Parti) Pendik’in Belediye Başkanı olarak seçilmiştir.

Pendik Belediyesi kurumsal yapısı içerisinde gençlik politikaları odağından değerlendirildiğinde belediyenin Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü birimine sahip olduğu görülmektedir. İlgili Müdürlüğün faaliyet alanları incelendiğinde belirlenen faaliyet alanları arasında Müdürlüğün faaliyet konularına ilişkin mevzuatı takip etmek ve mevzuatın gereklerini süresi içerisinde yerine getirmek; Müdürlüğün diğer idareler nezdinde takibi gereken iş ve işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak; Stratejik plana, yıllık performans programına, yatırım programına ve müdürlük bütçesine uygun olarak çalışmalarını yürütmek gibi görev tanımları olduğu görülmektedir. Ancak, söz konusu Müdürlük gençlik politikalarına dair oluşturduğu somut çıktılar perspektifinden ele alındığında gençleri temel alan aktivitelerin oldukça sınırlı ve yetersiz olduğu görülmektedir. Örneğin, genç ve gençlik kavramı büyük oranda öğrenci, çocuk, eğitsel ve sportif faaliyetler bağlamında ele alınıp, gençlerle ilgili odaklanılan somut hareket alanları bu hususlarda düzenlenecek seminer, konferans ve paneller düzenlemek; milli ve manevi değerlerine bağlı bir gençlik yetiştirmek amacıyla, seminerler ve geziler düzenlemek; gençlerin şiddetten uzak durmaları noktasında gençlere yönelik çeşitli eğitim faaliyetleri düzenlemek; gençlerin teknolojiyi daha verimli kullanmalarının sağlanması, sanal bağımlılıktan uzak durmaları için yeni projeler üretmek gibi faaliyet başlıkları altında ele alınmıştır.

  • Gençlik Merkezleri ve Bilgi Evleri

Pendik Belediyesi’nde birçok kültür ve spor merkezi bulunmaktadır. Örnek olarak, ilçede yer alan Esenler Bilim Merkezi, Neşet Ertaş Bilim Merkezi, Sülüntepe Bilim Merkezi, Kavakpınar Semt Kütüphanesi ve Etüt Merkezi, Ali Ulvi Kurucu Bilgi Evi ve Spor Merkezi, Hüseyin Vassaf Bilgi Evi ve Spor Merkezi, Neşet Ertaş Bilgi Evi ve Spor Merkezi, Neyzen Tevfik Bilgi Evi, Yahya Kemal Beyatlı Bilgi Evi ve Spor Merkezi gençlerin istifade edeceği mekanlar olarak ele alınmaktadır. 2018 senesinde ise gençlere yönelik aktivitelerin yapılması amacıyla Kurna Gençlik Kampı açılmıştır. 

  • 2020-2024 Stratejik Planı ve 2020 Faaliyet Raporu’nun Gençlik Perspektifinden İncelemesi

Pendik Belediyesi 2020-2024 Stratejik Planı incelendiğinde Belediye’nin misyonunun “toplumun her kesimini kucaklayan katılımcı belediyecilik anlayışı ile kanunların yetki ve sorumluluğu çerçevesinde halkımızın tüm ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılamaya yönelik çevreye duyarlı, planlı, kaliteli ve çözüm odaklı hizmetler sunmak” ve vizyonunun ise “kentin ve gelecek nesillerin ihtiyaçları noktasında kentsel, çevresel, sanatsal, kültürel, sosyal ve teknolojik alanlarda yenilikçi ve sürdürülebilir projelerle, güçlü ve modern bir belediyecilik anlayışıyla, ulusal ve uluslararası alanlarda temsil gücü yüksek bir belediye olmak” şeklinde ifade edildiği görülmektedir. Özellikle Belediye’nin ilgili vizyonu dikkatle ele alındığında gençlere yapılan vurgunun ve gençlik temasının “gelecek nesillerin ihtiyaçları” ifadesiyle yer alması dikkat çekicidir. Ancak, gençlerin ve gençliği ilgilendiren politikaların yer aldığı Stratejik Belge ve 2020 Faaliyet Raporu incelendiğinde gençleri kapsayan faaliyet ve çalışmaların oldukça eksik olduğu, varolan faaliyet ve hizmetlerin sadece sportif aktiviteler, içeriği ile ilgili detaylı bilgi verilmemiş gençlik kampları ve gençlerden ziyade öğrenci vurgusu ile ele alınan eğitim aktiviteleri başlıkları ile ele alınmaktadır.

Pendik Belediyesi’nin gençlik politikaları bağlamında sınırlı kapsayıcılığa sahip olduğu aynı zamanda belirlenen stratejik hedeflerin içeriği incelendiğinde de dikkat çekmektedir. Zira, söz konusu Belediye’nin 2020-2024 Stratejik Planı incelendiğinde belirlenen sekiz stratejik amacın hiçbirinde doğrudan gençlik ve/ya ilçede yaşayan gençlere ve onların ihtiyaçlarına dair bir vurgu olmadığı gözlemlenmiştir.[3] Bunlara ek olarak, söz konusu belgede gençlerin karar mekanizmalarında yer almaları ve siyasi temsillerinin artırılmasına dair gerekli adımların atılacağına dair vaatlerin yer almasına rağmen bu konularda hiçbir somut çıktı veya faaliyet göstergesine rastlanılmamıştır. Gençlere dair tüm bu sınırlı yaklaşıma rağmen ilçede gençlerin yerel yönetimlerde karar alma süreçlerine dahil olduğu, kent sorunlarının çözümünde rol almalarını sağlayan ve gençlik alanında politikalar üretmelerini sağlayan en önemli mekanizmalardan biri olan Kent Konseyi Gençlik Meclisi’nin faal olduğu görülmektedir. Bu durum şüphesiz gençlerin yerel yönetimlerde daha fazla söz hakkı olmasında ve kendi sorunlarına dair politikaları gündeme getirip yerel düzeyde katılımın ve genç temsilinin artırılması bakımından büyük önem arz etmektedir.

Pendik Belediyesi 2020-2024 Stratejik Planı incelendiğinde belediyenin gençlere ve gençlerin ihtiyaçlarına dair geliştirdiği stratejik hedef “eğitsel alanda beceri ve yeteneklerin ön plana çıkarılmasını sağlayacak hizmetleri artırmak” çerçevesinde ele alınmıştır. Bu stratejik hedef doğrudan Pendik Belediyesi Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü’nün idaresinde olup gençlere yönelik i) yaz ve kış kampları düzenlemek; ii) milli ve manevi değerlerine bağlı bir gençlik yetiştirmek amacıyla seminer ve geziler düzenlemek; iii) gençleri madde bağımlılığından uzak tutmak amacıyla İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve ilgili kurumlarla iş birliği yapmak; iv) gençleri sanal bağımlılıktan uzak durmaları için yeni projeler üretmek gibi faaliyet ve çalışmaların yapılacağını belirtmiştir. Yine aynı stratejik hedef doğrultusunda en sık rastlanılan temanın gençlerin milli ve manevi değerlerden yoksun kalması olması oldukça dikkat çekicidir. Gençlerle ilgili başarılması planlanan stratejik hedeflerden bir diğeri ise “sağlıklı yaşama yönelik her yaştan vatandaşımız için düzenlenen çeşitli spor etkinlikleri ve farklı branşlarda spor eğitimlerini yaygınlaştırmak” başlığı altında ele alınmıştır. Burada dikkat çekici olan gençler ayrı bir kategori olarak ele alınmak yerine, yapılması planlanan spor faaliyetleri içinde 8-65 yaş aralığında ele alınmış olmasıdır. Öte yandan, söz konusu hedefe dair belirlenen ihtiyaçlar incelendiğinde gençlerin talep ve ihtiyaçları spesifik bir biçimde ele alınmak yerine çocukların spora yönlendirilmesi, sporun geniş kitlelere yaygınlaştırılması, spor kulüplerine ve sporculara destek sağlanması gibi farklı ihtiyaç ve faaliyet alanları ile birlikte genel bir çerçeve içerisinde tanımlandığı görülmüştür.

Pendik Belediyesi’nin 2020 bütçesinin 650.000.000 TL olarak belirlenmiş olup 2020 Faaliyet Raporu’na göre 2020 yılı faaliyet döneminde 537.322.612,22 TL faaliyet gelirine karşılık 450.968.310,29 TL faaliyet gideri yapılmış olup 86.354.301,93 TL dönem faaliyet sonucu olumlu olarak gerçekleşmiştir. Belediye tarafından gençlere yönelik hedeflere dair ayrılan bütçenin ise toplam bütçenin sadece %3,6’sına denk geldiği görülmektedir. Yine Pendik Belediyesi’nin 2020 Faaliyet Raporu incelendiğinde gençlere yönelik çeşitli kampların yapıldığı fakat söz konusu kamplara katılımın 10-13 yaş aralığında 96 öğrencinin katılımıyla gerçekleştiği ve yapılan faaliyetlerin stem atölyelerinin kurulması, çadır kurma ve ok atma gibi etkinliklerle sınırlı olduğu görülmektedir.

Özetle, Pendik Belediyesi gençlerin ihtiyaç ve beklentilerine dair bir belediyecilik anlayışı bakımından gençlik politikaları ekseninde incelendiğinde belirli kısıtlara sahip olmakla beraber güçlü bir potansiyele sahip olduğu görülmektedir. Bu noktada, halihazırda varolan Gençlik ve Spor Müdürlüğü’nün ilçe genelindeki faaliyetlerinin sayısının, niteliğinin ve kapsayıcılığının artırılması, karar verme mekanizmaları içerisinde daha fazla gencin yer alması ve bu doğrultuda gençlerin bir özne olarak ele alınmasına ve bununla beraber çeşitli destekleyici somut adımların atılmasına dair bir vizyon oluşturulmasına katkı sağlayacaktır. Söz konusu vizyon şüphesiz gençleri ve gençlere dair üretilen politikaları kadın, çocuk, engelli gibi diğer dezavantajlı gruplarla veya gençlerin ihtiyaç ve taleplerini eğitim ve sportif faaliyetler çerçevesinden ele almak yerine kendine ait soru, sorun ve taleplere odaklı daha katılımcı ve kapsayıcı bir yerel yönetim anlayışına zemin hazırlayacaktır.

 ÜMRANİYE

  1. İlçe Belediyesinin Tarihçesi

1960 yılına kadar köy statüsünde bulunan Ümraniye, Organize Sanayi Bölgesi olarak ilan edilmesinden sonra yoğun göçlere maruz kalmış, nüfusu artmaya başlamış ve belediye hizmetlerine ihtiyaç ortaya çıkmıştır. Bu sebeplerle 1963 yılında Ümraniye Belediyesi kurulmuştur. Belediye 1963 yılında kurulmuş olmasına rağmen Ümraniye çevresinde yeni yerleşim alanlarının oluşması 1970’li yılların sonlarına doğru gerçekleşmiştir. 1980’de Üsküdar İlçesi’ne bağlı köy statüsünde bir yerleşim merkezi olan Ümraniye, Boğaziçi Köprüsü ve çevre yolu aracılığı ile kentin diğer semtlerine ulaşımın kolayca sağlanabilmesinden dolayı ikamet için tercih edilen semtlerden biri haline gelmiştir. Artan nüfus ve belediye hizmetleri gereksinimi dolayısıyla kent gelişiminin sağlıklı bir şekilde yönetilmesi amacıyla yapılan bir düzenleme ile Ümraniye merkez olmak üzere bu çevredeki yerleşim alanları ve bazı köyler Üsküdar’dan ayrılarak yeni bir ilçe kurulmuştur. Ümraniye İstanbul’un sanayi, hizmet ve ticaret sektörlerindeki gelişimi sebebiyle en hızlı kentleşen ve nüfusu hızla artan ilçelerden biridir.

  • Demografik Görünüm ve Veriler

2018 nüfus verilerine göre Ümraniye’nin nüfusu 690.193’tür. Bu rakam İstanbul nüfusunun %4,5’ini oluşturmaktadır. Nüfusun cinsiyet bazlı ayrışmasına baktığımızda ortaya dengeli bir görünüm çıkmaktadır. Nüfusun 345.478’i erkek ve 344.715’i kadından oluşmaktadır. Yüzdesel dağılımda ise nüfusun %50,06’sı erkek, %49,94’ü kadındır. Genç nüfusun yaş ve cinsiyet aralığına göre dağılımı ise şöyledir: toplam 48.938 kişi olan 15-19 yaş arası gençlerin 24.984’ü, 23.954’ü ise kadındır. 20-24 yaş arası 50.025 gencin 24.353’ü erkek, 25.672’si kadındır. 25-29 yaş aralığında ise toplam 57.507 kişinin 27.978’i erkek, 29.529’u kadındır. 15-29 yaş aralığındaki genç nüfus ilçe nüfusunun %22,67’sini oluşturmaktadır.

Şekil 5: Ümraniye Mahalle Haritası ve Yaş Dağılımı

Kurumsal Yapı

Ümraniye İlçe Belediyesi altında Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü birimi bulunmaktadır. Müdürlüğün altında ise Gençlik ve Spor Hizmetleri Şefliği yer almaktadır ve belediye gençlik alanındaki çalışmalarını bu birim aracılığıyla yürütmektedir. Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğünün düzenlediği faaliyetlerin odak noktası özellikle gençler arasında sportif faaliyetlere yaygınlaştırmak, gençleri sportif faaliyetlere yönlendirmek, sportif faaliyetlere katılımı yaz okulu ve müsabakalarla teşvik etmek, başarılı ve yetenekli sporcuları desteklemek ve ulusal ve uluslararası müsabakalara katılımı teşvik etmek, yeni spor tesisi ve olanakları kurmak, mevcut tesis ve olanakları iyileştirmek, bu amaçlarla spor kulüpleri, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, okullar ve Müftülük ile işbirliği yapmak bulunmaktadır.

Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğünün sportif faaliyetlerin geliştirilmesine odaklanması, meslek Edindirme Kursları, müzik, dil ve sanat kursları, edebi sanat eğitimleri, girişimcilik eğitimleri, bilgi evi hizmetleri gibi genç nüfusun eğitim düzeylerini artıracak ve yetenek ve kapasitelerinin gelişimine katkı sağlayacak hizmetlerin Eğitim Hizmetleri başlığı altında tanımlanması ise bütünsel bir bakış açısı eksikliği olarak göze çarpmaktadır.

  • Gençlik Merkezleri ve Bilgi Evleri

Ümraniye Belediyesi tarafından 2006 yılından itibaren 17 tane gençlik merkezi, bilgi evi ve kültür merkezi açılmıştır. Bu merkezlerde gençlere kütüphane, çalışma alanı, bilgisayar ve internet erişimi sunulmaktadır. Bu merkezlerin hizmet kapasitesi 20-25 kişi ile sınırlıdır ve bilgi erişimi için elzem olan internet sayfaları bulunmamaktadır. Dolayısıyla, bu merkezler kapsamında gençlerin bilişsel ve kişisel yönlerini destekleyecek eğitim faaliyetleri yürütülüp yürütülmediği veya psikolojik ve mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilip verilmediği bilgisine erişilememiştir. Ayrıca merkezler ve bilgi evleri kapsamında faaliyet gösteren kütüphane ve çalışma alanlarına ek olarak düzenlenen tarih ve kültür sohbetleri ve animasyon-film gösterimi ile sadece gençlere değil yetişkin vatandaşlara ve örgün eğitim çağındaki çocuklara da hizmet vermektedir. Bu haliyle söz konusu merkezler çalışma ve araştırma için sınırlı fiziksel ve lojistik imkanlar sunuyor görünmektedir.           

  • 2020-2024 Stratejik Planının Gençlik Perspektifinden İncelemesi

Ümraniye ilçesinde genç nüfus oranının yüksek ve Türkiye (%23,04) ortalamasına yakın olması gençlik politikalarını ve gençlere yönelik faaliyet ve aktivitelerin düzenlenmesi ihtiyacını göstermektedir. Ümraniye Belediyesi bu ihtiyacı tespit etmiş ve 2020-2024 Stratejik Planında gençlere yönelik yapılan faaliyetlerde hedef kitlenin genişletilmesini bir hedef olarak belirlemiştir. 2020-2024 Stratejik Planında Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğünün uygulayıcı birim olarak belirlediği bir amaç vardır: kültür, sanat, eğitim ve spor alanlarında düzenlenen programlar ile vatandaşların kültürel, bilişsel ve bedensel gelişimlerini desteklemek. Bu amaca yönelik hedefler ise gençlere yönelik sportif faaliyetleri etkin ve verimli bir şekilde kullanmak, daha çok gence ulaşmak ve Ümraniyeli yetişkinlere yönelik sportif faaliyetlerinin kapasitesini ve kalitesini artırmak olarak belirlenmiştir. Bu amaç ve hedefler doğrultusunda yürütülmesi planlanan faaliyet ve projeler ise spor tesisi faaliyetlerinin artırılması ve branşların çeşitlendirilmesi, spor kursları sunulması, festival, turnuva, yarışma ve oyun kampları düzenlenmesi ve bu faaliyetlere ilkokul ve ortaokullarının katılımını sağlanması ve artırılması şeklindedir. Stratejik Planda performans hedefleri etkinliklere katılan genç sayısı, sportif faaliyetlere katılım oranı, spor merkezlerinden faydalanan kişi sayısı, spor hizmetlerinden memnuniyet ve çocuklara yönelik eğitimi verilecek spor branşlarının çeşitlendirilmesi olarak belirlenmiştir.

İlçede genç nüfusunun yüksek olması, ilçe müdürlükleri, spor kulüpleri ve okulların kurumsal işbirliğine açık olmaları ve gençleri yönlendirecek mevcut spor tesisleri ve kulüpleri gibi altyapı yatırımlarının bulunması Ümraniye Belediyesi’ne gençlik politikaları üretmesi için önemli fırsatlar sunmaktadır. Ancak hedef kitlenin belirlenmesi konusunda bir muğlaklık vardır. Stratejik Planda belirlenen amaç ve hedeflere uygun faaliyet ve projeler gençlere ek olarak çocukları ve yetişkinleri de kapsamaktadır. Ayrıca belirlenen amaç ve hedefler sadece bedensel gelişime ve sağlıklı yaşama dair bir farkındalık yaratmaya ve bu yönde daha kaliteli ve erişilebilir imkanlar ve hizmetler sunmaya odaklanmaktadır.

Gençlere yönelik amaç ve hedefler arasında gençlerin kişisel gelişimlerini mesleki bilgi ve beceri düzeylerini artıracak ve ekonomik hayata katılımlarını sağlamak yer almamaktadır. Aksine bu hedefler Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğünün yetki ve faaliyet alanı içerisinde tanımlanmıştır. Bu faaliyet alanı içinde gençlerin kadınlar ve çocuklara ile aynı grup içinde yer alması gençlerin de dezavantajlı gruplardan biri olduğu yönünde bir farkındalığın olduğuna işaret etse de; Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğünün işbirliği yapılacak birimlerden biri olarak tanımlanmaması farklı birimler tarafından belirlenen stratejik amaç ve hedefler arasında bütünsel bir bakış açısının benimsenmediğini ve işbirliğinin zayıf kaldığını göstermektedir.

Benzer şekilde kültürel etkinliklerin yaygınlaştırılması ve gençlerin bilişsel gelişimlerini desteklemek Kültür İşleri Müdürlüğünün, İstihdam Merkezi uygulamasıyla iş arayanları iş verenlerle buluşturmak ise Halkla İlişkiler Müdürlüğünün faaliyet alanı içinde tanımlanmıştır. Bu tür bir yetki ayrımı Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğünün genç işsizliğini ülke çapında çok yüksek olmasına rağmen bir ihtiyaç ve sorun olarak tespit etmediğini ve dolayısıyla işverenler ve işsizler arasında bağlantı kurmak, ilçede istihdam alanı yaratmak ve/veya gençlerin mesleki eğitim almalarını kolaylaştıracak hedefler benimsemediğini göstermektedir.

Bu eksikliklere ek olarak Stratejik Plan’da belirlenen riskler ve ihtiyaçlar incelendiğinde Ümraniye Belediyesinin gençlerin ihtiyaç ve beklentilerine dair analiz yapmada, gençlere erişimde ve iletişim kurmada, gençlerin talep ve beklentilerini karşılayacak proje ve aktiviteler üretmesinde lojistik, kurumsal, iletişimsel, finansal ve insan kaynağı sıkıntıları yaşadığı görülmüştür. Genç nüfus için düzenlenen ve gerçekleştirilen faaliyet ve hizmetlerin sunulmasında ve yaygınlaştırılmasında birtakım sorunlar bulunmaktadır. Bu sorunlar ilçede yaşayan hedef kitleye ulaşmanın zorluğu, gençlerin faydalanabileceği spor tesislerinin yetersiz kalması, maliyetlerin yüksek olması, gençlerin beklentilerinin kurum tarafından doğru algılanamaması, gençlere yönelik yeni faaliyet/projeler üretilememesi, gençlik spor hizmetleri ile ilgili kurumsal kapasitenin yetersiz olması, spor merkezlerine üye olanlara dair bir veri kaydının olmaması, spor merkezlerinin ulaşılabilir konumda olmaması ve mahallelere homojen dağılmaması olarak tanımlanmaktadır. Stratejik Plan’da belirlenen amaç ve hedefler kapsamında spor tesisleri/merkezlerinin yapılması, gençlere yönelik sunulan spor hizmetlerinde branşların çeşitlendirilmesi, gençlerin beklenti ve ihtiyaçlarına uygun sosyal alanlarının inşa edilmesi ve gençlik spor hizmetleri ile ilgili kurumsal kapasitenin geliştirilmesine odaklanıldığı ancak bu merkez ve sosyal alanlarda ne tür hizmet ve faaliyetlerin sunulacağına ve gençlerin ihtiyaçlar ve beklentilerinin nasıl tespit edileceğine dair bir strateji oluşturulmadığı izlenmiştir.

Söz konusu faaliyet ve projeler için ayrılan bütçe toplam belediye bütçesinin %1,3’üne tekabül etmesi gençlere yönelik politikaların önceliğinin yüksek olmadığını göstermektedir. Bu hedefler için ayrılan bütçe miktarının yetersizliği spor tesislerinin düzenli bakım ve onarımında aksaklıklara, ilkyardım gibi hizmetlerin verilememesine, spor merkezlerine ulaşım olanaklarının kısıtlı kalmasına, spor merkez ve tesislerinin sayısının yeteri kadar artırılamamasına, sunulan hizmetler konusunda gençlere yeteri kadar bilgi verilememesine yol açmaktadır.

Ümraniye Belediyesi bünyesinde gençlerin sorun ve ihtiyaçlarını tespit etmekle yükümlü bir birim olarak Gençlik ve Spor Müdürlüğü örgütlenmiş olsa da, Stratejik Plan incelendiğinde gençlerin toplumsal ve siyasal yaşama katılım, ekonomik sorunlar ve eğitim ile ilgili sorunlarına dair bir amaç ve hedef belirlenmediği görülmüştür. Çocuklarla beraber gençlerin kültürel gelişiminin desteklenmesi hedeflense de, Gençlik Merkezleri ve Bilgi Evlerinde sunulan tiyatro, film gösterimi gibi kültürel faaliyetler niteliksel ve niceliksel olarak çoğunlukla çocuklara hitap etmektedir. Gençlerin sorunları sağlıklı yaşam, fiziksel aktivitenin ve sportif faaliyetlere katılımın artırılması gibi oldukça dar ve hizmet odaklı olarak tanımlamaktadır.


[1] https://www.cnnturk.com/turkiye/bagcilarin-nufusu-51-ilden-buyuk

[2] Bknz: http://m.bagcilar.bel.tr/icerik/174/20409/bagcilar-belediyesinden-universite-ogrencilerine-egitim-yardimi.aspx

[3] Stratejik amaçlar için bknz: https://www.pendik.bel.tr/data/dokumanlar/5db28a3b58140_2020-2024-strateejik-plani.pdf, sf.7.

wpntr